ERZURUM
Yüzölçümü: 25.066 km²
Nüfus: 848.201 (1990) - 360.000 (2010)
Doğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük kenti olan Erzurum oldukça eski bir yerleşim birimidir. Palandöken Dağı eteklerinde kurulu olan kent son yıllarda kış turizmi açısından büyük önem kazanmıştır. Tarihi yönden çok zengin bir çok eseri barındıran ve adeta bir kültür merkezine benzeyen kent günümüzde önemli bir turizm potansiyeli taşımaktadır.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
‘‘... Erzurum'un kışı zorludur balam,
Tandırda tezek yakar Erzurum.
Buz tutar yiğitlerin bıyığı,
Erzurum'da kaskatı, dimdik ölür adam;
Kabullenmez yılgınlığı...’’
Nazım Hikmet
Erzurum Tarihi
Erzurum yalnız yiğitlerin değil, efsanelerin, destanların, türkülerin, koşmaların da vatanıdır. Bir Erzurum barındaki davulun tokmağı, dadaşın gür sesi destanları dile getirirken, Erzurum'u kucaklayan yüzyıllar, efsanelerle, hikayelerle süslenir.
Sendedir tarihin şerefli payı
Sendedir Selçuk'un ok, gürzü, yayı
Ata, sende kurdu ilk Kurultay'ı
Yiğitlik sırrını bilen Erzurum...
Diyor şair.
Eski kitaplarda Erzurum'un adı "Erzenelrûm" dur. Söylentilere göre, Siirt'in batısındaki Erzen halkı, Selçuklular devrinde buradan alınarak, bugünkü Erzurum'un bulunduğu yerdeki küçük bir kasabaya yerleştirilmiş. Gelenler, kasabaya kendi şehirlerinin adını vermişler. Ama, iki Erzen'in karışmaması için, buraya "Anadolu Erzeni" demek olan "Erzenel - Rûm", ötekine de "Diyarbakır Erzeni" anlamına gelen "Erzen'ül Amid" adını takmışlar.Başka bir söylentiye göre, şehrin surlarının yüksek ve sağlam oluşuyla, buraya, Anadolu' nun en yüksek yeri demek olan "Elzenel-rûm" denilmiş Bunlar, Erzurum adı için söylenenler. Tarihçiler, Erzurum'un ilk önce, bu gün Karaz denilen eski Karin şehrinde kurulduğu nu, bir süre sonra bu günkü Erzurum'un bulun duğu yere taşındığını, Bizans devrinde, adının "Teodos şehri " demek olan "Teodosyopolis" olduğunu yazarlar. Erzurum, Anadolu'da bir zirvedir. Türk tarihine, Türk coğrafyasına 1945 metre yüksekten bakar. Malazgirt zaferinin Anadolu'ya açtığı gedikten, yeni vatana giren dedelerimizin ilk fethettikleri büyük şehirlerden biri Erzurum olmuş, Selçuklu Türkleri, Doğu Anadolu'daki egemenliklerini, Erzurum Kalesi'ne diktikleri bayrakla temsil etmişlerdir.Tarihçiler, Erzurum'un 1080 yıllarına doğru, Selçuklu Sultanı Melikşah'ın komutanlarından Emir Ahmet tarafından fethedildiğini yazarlar. Tarihçiler böyle yazarlar ama, öte yanda yüzyıllardır söylenegelen fetih destanları da Erzurum'un adsız gazilerini dile getirir, bu fethi şu hikâyeyle süslerler:
Türkler, Erzurum Kalesi önüne geldikleri zaman, bir an için atlarının dizginlerini çeker, hayran hayran kaleye bakarlar. Böylesine sağlam ve sarp bir kale görmemişlerdir:Bu kale kılıçla, kalkanla alınmaz, derler.Böyle de olsa bir çare bulunmalı, Erzurum Kalesi fethedilmeli, burçlarına Türk Bayrağı çekilmelidir.Türkler, kaleyi, önce dört yönünden kuşatırlar. Bu kuşatma birkaç hafta savaşla geçer. Bu arada esirler alınır, esirler verilir. Sonra da, bir akş** karanlık bastığı sırada, kale tekfuruna elçi gönderip şöyle derler:.Kuşatmadan vazgeçtik. Hemen gideceğiz. Elimizde kırk kadar esir var. Bir anlaşma yapalım. Biz size esirleri teslim edeceğiz. Siz de, bizimkileri bırakın. Bu haber kalede sıkışıp kalan Bizanslıları çok sevindirir. Hemen Türk esirlerinin zincirlerini çözer, kale kapısı önüne çıkarırlar. Türkler de, kırk yiğit seçer, bunları esir kılığına sokarak, alaca karanlıkta kaleye sürerler. Bizanslılar, bunlara kale kapılarını açtıkları an, kıyamet kopar. Esir kılığındaki kırk yiğit, birer aslan kesilir, Bu haber kalede sıkışıp kalan Bizanslıları çok sevindirir. Hemen Türk esirlerinin zincirlerini çözer, kale kapısı önüne çıkarırlar. Türkler de, kırk yiğit seçer, bunları esir kılığına sokarak, alaca karanlıkta kaleye sürerler. Bizanslılar, bunlara kale kapılarını açtıkları an, kıyamet kopar. Esir kılığındaki kırk yiğit, birer aslan kesilir, sakladıkları kılıçlarını sıyırarak kale muhafızlarının üzerine atılırlar. Göz açıp kapayıncaya kadar, kale kapısı tutulmuş, pusuda bekleyen öteki bahadırlar, bu şaşkınlık anından faydalanarak şehre girmişlerdir. Birkaç saat sonra, Erzurum Kalesi'nin en yüksek burcunda Türk bayrağı dalgalanmaktadır. Bugün Erzurum Kalesi'nin güneyinde bir Saat Kulesi, kulenin önünde de "Kırklar Türbesi" adıyla anılan küçük, sade bir yapı var. Türbe ne zaman yapılmıştır, bunu kimse bilmez ama, içerisinde Erzurum'un ilk fatihleri olan kırk yiğidin gömülü olduklarına inanırlar. Bir "Meçhul Asker" anıtı gibi, adsız kahramanlar.Erzurum'da Selçuklular devrinden kalma daha nice anıtlar ve mimarî şaheserler vardır.
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 25.066 km² Rakım: 1853
Nüfus: 848.201 (1990) (merkez: 362.000)
İlçeleri Erzurum (merkez) Aşkale, Çat, Hınıs, Horasan, Ilıca, İspir, Karaçoban, Karayazı, Köprüköy, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Şenkaya, Tekman, Tortum, Uzundere. ayrıntılar ilçelerimiz sayfasında. Dünyanın 2000 metrelik plato üzerinde kurulu 200bini aşkın sayılı şehirlerinden olan Erzurum'un yerleşim birimlerinin %61'i yüksek kesimlerde yer almaktadır. Genel nüfusun %55'i erkek,%45'i ise kadındır. İlin kapladığı alan 25066 Km2, nüfus yoğunluğu ise 35'tir. Merkez dahil 19 ilçesi bulunmaktadır. Erzurum "Azzi", "Erzen" (Darı), "Arze" ve bilhassa Müslüman Arapların "Erzenu'r Rûm" (Erzen-i Rum) ismiyle anılan aynı bölgedeki eski ve tarihi bir şehirden gelir. Türkler Erzurum adını vermişlerdir. Trafik plaka numarası 25' tir.
TARİHÇE
Doğu Anadolu' nun en büyük ili olan Erzurum' un, bazıları M.Ö 4900 yıllarına kadar tarihledirilen bulgulara göre, tarihin ilk dönemlerinde beri bir yerleşme bölgesi olduğu anlaşılmaktadır.
Erzurum' u da içine alan bu bölge tarih boyunca Huriler, urartular, kimmerler, İskitler, Medler, Persler, Partlar, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar ve safaviler gibi çok çeşitli kavim ve milletler tarafında zapt ve idare edilmiştir.
Tarihin ilk dönemlerinden bu yana Huriler, Araplar, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar ve Safaviler gibi birçok uygarlığı barındırmış olan Erzurum, civarındaki verimli ovalar ve üzerinden geçen Ipek Y olu ile bölgenin tarih boyunca yerleşme alanı olarak seçilmesinde önemli rol oynamıştır. ******'ün milli birlik ve bağımsızlık hareketinin temellerini attığı Kongre'yi Erzurum'da toplaması, kentin cumhuriyet tarihinde oynadığı önemli rolü vurgulamaktadır. Jeolojik yapısından dolayı Ilıca, Hasankale ve Soğukçermik gibi birçok kaplıcayı barındıran Erzurum ilimizin önemli tarihi eserleri arasında Çifte Minareli Medrese, Üç Kümbetler, Içkale, Saat Kulesi ve Ulu Camii yer almaktadır.
ÖNEMLİ YERLER
Fidanlık, Uzunoluk ve Horasan Fidanlığı Orman İçi Dinlenme Yerleri, Ilıca Kaplıcası, Dumlu Ilıcası, Pasinler Çermiği ve Madensuyu, Tortum Çağlayanı, Erzurum, Aşkale, Cinis, Pırtın, Hınıs, Toprakkale, Kalecik, İspir, Oltu, Avnik, Bardız (Gaziler), Tortum, Ağca, Azort, Üngüzel, Hasankale ve Van Kaleleri, Kotarus (Citharizon) Kenti ve Kilisesi, Erzurum, Hınıs ve Pasinler Ulucamileri, Hatuniye Medresesi olarak da bilinen Çifte Minareli Medrese ile Yakutiye, Ahmediye, Kurşunlu, Pervizoğlu, Şeyhler ve Kadıoğlu Medreseleri, Erzurum ve İspir Kale Mescitleri, Tepsi Minare (Saat Kulesi), Lala Paşa, Murad Paşa, Gülcü Kapısı (Ali Ağa), Boyahane, Caferiye, Kurşunlu (Feyziye), Pervizoğlu, Derviş Ağa, Gümrük, Bakırcı, Narmanlı, İbrahim Paşa, Şeyhler, Cennetzade, Topal Çavuş, Çarşı (Tuğrul Şah), Arslan Paşa, Sivaslı, Süleyman Han ve Bardız Camileri, Emir Saltuk (Melik Gazi), Karanlık, Gümüşlü, Cimcime Sultan, Rabia Hatun, Mehdi Abbas (Emir Şeyh), Evreni, Söylemez Ana, Söylemez Baba, Mısri Zinnun, Ferruh Hatun, Gülperi Hatun Kümbetleri, Taşhan (Rüstem Paşa) Kervansarayı, Gümrük, Cennetzade, Kamburoğlu ve Hacı Bekir Hanları, Boyahane, Lala Paşa, Kırk Çeşme, Murad Paşa ve Saray Hamamları, Çobandede, Derviş Ağa ve Küpeli Köprüleri, Erzurum Arkeoloji, Çifte Minareli Medrese ve Erzurum Kongresi Müzeleri.
Yüzölçümü: 25.066 km²
Nüfus: 848.201 (1990) - 360.000 (2010)
Doğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük kenti olan Erzurum oldukça eski bir yerleşim birimidir. Palandöken Dağı eteklerinde kurulu olan kent son yıllarda kış turizmi açısından büyük önem kazanmıştır. Tarihi yönden çok zengin bir çok eseri barındıran ve adeta bir kültür merkezine benzeyen kent günümüzde önemli bir turizm potansiyeli taşımaktadır.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
‘‘... Erzurum'un kışı zorludur balam,
Tandırda tezek yakar Erzurum.
Buz tutar yiğitlerin bıyığı,
Erzurum'da kaskatı, dimdik ölür adam;
Kabullenmez yılgınlığı...’’
Nazım Hikmet
Erzurum Tarihi
Erzurum yalnız yiğitlerin değil, efsanelerin, destanların, türkülerin, koşmaların da vatanıdır. Bir Erzurum barındaki davulun tokmağı, dadaşın gür sesi destanları dile getirirken, Erzurum'u kucaklayan yüzyıllar, efsanelerle, hikayelerle süslenir.
Sendedir tarihin şerefli payı
Sendedir Selçuk'un ok, gürzü, yayı
Ata, sende kurdu ilk Kurultay'ı
Yiğitlik sırrını bilen Erzurum...
Diyor şair.
Eski kitaplarda Erzurum'un adı "Erzenelrûm" dur. Söylentilere göre, Siirt'in batısındaki Erzen halkı, Selçuklular devrinde buradan alınarak, bugünkü Erzurum'un bulunduğu yerdeki küçük bir kasabaya yerleştirilmiş. Gelenler, kasabaya kendi şehirlerinin adını vermişler. Ama, iki Erzen'in karışmaması için, buraya "Anadolu Erzeni" demek olan "Erzenel - Rûm", ötekine de "Diyarbakır Erzeni" anlamına gelen "Erzen'ül Amid" adını takmışlar.Başka bir söylentiye göre, şehrin surlarının yüksek ve sağlam oluşuyla, buraya, Anadolu' nun en yüksek yeri demek olan "Elzenel-rûm" denilmiş Bunlar, Erzurum adı için söylenenler. Tarihçiler, Erzurum'un ilk önce, bu gün Karaz denilen eski Karin şehrinde kurulduğu nu, bir süre sonra bu günkü Erzurum'un bulun duğu yere taşındığını, Bizans devrinde, adının "Teodos şehri " demek olan "Teodosyopolis" olduğunu yazarlar. Erzurum, Anadolu'da bir zirvedir. Türk tarihine, Türk coğrafyasına 1945 metre yüksekten bakar. Malazgirt zaferinin Anadolu'ya açtığı gedikten, yeni vatana giren dedelerimizin ilk fethettikleri büyük şehirlerden biri Erzurum olmuş, Selçuklu Türkleri, Doğu Anadolu'daki egemenliklerini, Erzurum Kalesi'ne diktikleri bayrakla temsil etmişlerdir.Tarihçiler, Erzurum'un 1080 yıllarına doğru, Selçuklu Sultanı Melikşah'ın komutanlarından Emir Ahmet tarafından fethedildiğini yazarlar. Tarihçiler böyle yazarlar ama, öte yanda yüzyıllardır söylenegelen fetih destanları da Erzurum'un adsız gazilerini dile getirir, bu fethi şu hikâyeyle süslerler:
Türkler, Erzurum Kalesi önüne geldikleri zaman, bir an için atlarının dizginlerini çeker, hayran hayran kaleye bakarlar. Böylesine sağlam ve sarp bir kale görmemişlerdir:Bu kale kılıçla, kalkanla alınmaz, derler.Böyle de olsa bir çare bulunmalı, Erzurum Kalesi fethedilmeli, burçlarına Türk Bayrağı çekilmelidir.Türkler, kaleyi, önce dört yönünden kuşatırlar. Bu kuşatma birkaç hafta savaşla geçer. Bu arada esirler alınır, esirler verilir. Sonra da, bir akş** karanlık bastığı sırada, kale tekfuruna elçi gönderip şöyle derler:.Kuşatmadan vazgeçtik. Hemen gideceğiz. Elimizde kırk kadar esir var. Bir anlaşma yapalım. Biz size esirleri teslim edeceğiz. Siz de, bizimkileri bırakın. Bu haber kalede sıkışıp kalan Bizanslıları çok sevindirir. Hemen Türk esirlerinin zincirlerini çözer, kale kapısı önüne çıkarırlar. Türkler de, kırk yiğit seçer, bunları esir kılığına sokarak, alaca karanlıkta kaleye sürerler. Bizanslılar, bunlara kale kapılarını açtıkları an, kıyamet kopar. Esir kılığındaki kırk yiğit, birer aslan kesilir, Bu haber kalede sıkışıp kalan Bizanslıları çok sevindirir. Hemen Türk esirlerinin zincirlerini çözer, kale kapısı önüne çıkarırlar. Türkler de, kırk yiğit seçer, bunları esir kılığına sokarak, alaca karanlıkta kaleye sürerler. Bizanslılar, bunlara kale kapılarını açtıkları an, kıyamet kopar. Esir kılığındaki kırk yiğit, birer aslan kesilir, sakladıkları kılıçlarını sıyırarak kale muhafızlarının üzerine atılırlar. Göz açıp kapayıncaya kadar, kale kapısı tutulmuş, pusuda bekleyen öteki bahadırlar, bu şaşkınlık anından faydalanarak şehre girmişlerdir. Birkaç saat sonra, Erzurum Kalesi'nin en yüksek burcunda Türk bayrağı dalgalanmaktadır. Bugün Erzurum Kalesi'nin güneyinde bir Saat Kulesi, kulenin önünde de "Kırklar Türbesi" adıyla anılan küçük, sade bir yapı var. Türbe ne zaman yapılmıştır, bunu kimse bilmez ama, içerisinde Erzurum'un ilk fatihleri olan kırk yiğidin gömülü olduklarına inanırlar. Bir "Meçhul Asker" anıtı gibi, adsız kahramanlar.Erzurum'da Selçuklular devrinden kalma daha nice anıtlar ve mimarî şaheserler vardır.
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 25.066 km² Rakım: 1853
Nüfus: 848.201 (1990) (merkez: 362.000)
İlçeleri Erzurum (merkez) Aşkale, Çat, Hınıs, Horasan, Ilıca, İspir, Karaçoban, Karayazı, Köprüköy, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Şenkaya, Tekman, Tortum, Uzundere. ayrıntılar ilçelerimiz sayfasında. Dünyanın 2000 metrelik plato üzerinde kurulu 200bini aşkın sayılı şehirlerinden olan Erzurum'un yerleşim birimlerinin %61'i yüksek kesimlerde yer almaktadır. Genel nüfusun %55'i erkek,%45'i ise kadındır. İlin kapladığı alan 25066 Km2, nüfus yoğunluğu ise 35'tir. Merkez dahil 19 ilçesi bulunmaktadır. Erzurum "Azzi", "Erzen" (Darı), "Arze" ve bilhassa Müslüman Arapların "Erzenu'r Rûm" (Erzen-i Rum) ismiyle anılan aynı bölgedeki eski ve tarihi bir şehirden gelir. Türkler Erzurum adını vermişlerdir. Trafik plaka numarası 25' tir.
TARİHÇE
Doğu Anadolu' nun en büyük ili olan Erzurum' un, bazıları M.Ö 4900 yıllarına kadar tarihledirilen bulgulara göre, tarihin ilk dönemlerinde beri bir yerleşme bölgesi olduğu anlaşılmaktadır.
Erzurum' u da içine alan bu bölge tarih boyunca Huriler, urartular, kimmerler, İskitler, Medler, Persler, Partlar, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar ve safaviler gibi çok çeşitli kavim ve milletler tarafında zapt ve idare edilmiştir.
Tarihin ilk dönemlerinden bu yana Huriler, Araplar, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar ve Safaviler gibi birçok uygarlığı barındırmış olan Erzurum, civarındaki verimli ovalar ve üzerinden geçen Ipek Y olu ile bölgenin tarih boyunca yerleşme alanı olarak seçilmesinde önemli rol oynamıştır. ******'ün milli birlik ve bağımsızlık hareketinin temellerini attığı Kongre'yi Erzurum'da toplaması, kentin cumhuriyet tarihinde oynadığı önemli rolü vurgulamaktadır. Jeolojik yapısından dolayı Ilıca, Hasankale ve Soğukçermik gibi birçok kaplıcayı barındıran Erzurum ilimizin önemli tarihi eserleri arasında Çifte Minareli Medrese, Üç Kümbetler, Içkale, Saat Kulesi ve Ulu Camii yer almaktadır.
ÖNEMLİ YERLER
Fidanlık, Uzunoluk ve Horasan Fidanlığı Orman İçi Dinlenme Yerleri, Ilıca Kaplıcası, Dumlu Ilıcası, Pasinler Çermiği ve Madensuyu, Tortum Çağlayanı, Erzurum, Aşkale, Cinis, Pırtın, Hınıs, Toprakkale, Kalecik, İspir, Oltu, Avnik, Bardız (Gaziler), Tortum, Ağca, Azort, Üngüzel, Hasankale ve Van Kaleleri, Kotarus (Citharizon) Kenti ve Kilisesi, Erzurum, Hınıs ve Pasinler Ulucamileri, Hatuniye Medresesi olarak da bilinen Çifte Minareli Medrese ile Yakutiye, Ahmediye, Kurşunlu, Pervizoğlu, Şeyhler ve Kadıoğlu Medreseleri, Erzurum ve İspir Kale Mescitleri, Tepsi Minare (Saat Kulesi), Lala Paşa, Murad Paşa, Gülcü Kapısı (Ali Ağa), Boyahane, Caferiye, Kurşunlu (Feyziye), Pervizoğlu, Derviş Ağa, Gümrük, Bakırcı, Narmanlı, İbrahim Paşa, Şeyhler, Cennetzade, Topal Çavuş, Çarşı (Tuğrul Şah), Arslan Paşa, Sivaslı, Süleyman Han ve Bardız Camileri, Emir Saltuk (Melik Gazi), Karanlık, Gümüşlü, Cimcime Sultan, Rabia Hatun, Mehdi Abbas (Emir Şeyh), Evreni, Söylemez Ana, Söylemez Baba, Mısri Zinnun, Ferruh Hatun, Gülperi Hatun Kümbetleri, Taşhan (Rüstem Paşa) Kervansarayı, Gümrük, Cennetzade, Kamburoğlu ve Hacı Bekir Hanları, Boyahane, Lala Paşa, Kırk Çeşme, Murad Paşa ve Saray Hamamları, Çobandede, Derviş Ağa ve Küpeli Köprüleri, Erzurum Arkeoloji, Çifte Minareli Medrese ve Erzurum Kongresi Müzeleri.
